Luzino w pięknej, zimowej szacie wieczorową porą. Zobaczcie zdjęcia z drona (listopad 2022)

Luzino jest jedną z najstarszych wsi w powiecie wejherowskim. Wymieniona w dokumencie lokacyjnym z 1245 roku, stanowiła własność zakonu norbertanek żukowskich.

Najstarsze ślady osadnictwa pochodzą z okresu 4200-1700 lat p.n.e. Cennym znaleziskiem archeologicznym było grodzisko z IX wieku usytuowane nad rzeką Bolszewką (pierwotna nazwa rzeki – Luzińska Struga) i skarb 300 monet (odkryty w 1948 roku w czasie orki) z połowy X wieku, w tym: jedna arabska, angielska, 29 niemieckich (w tym 15 denarów krzyżowych). Monety te przechowywane są w zbiorach Muzeum Archeologicznego w Gdańsku.

Odnaleziona została również stara stocznię produkującą łodzie dłubanki 2.500 lat temu. Późniejsze dzieje Luzina związane są z historią i losami Pomorza Gdańskiego (przynależność do Komturstwa mirachowskiego w okresie krzyżackim, do zaboru pruskiego w czasie rozbiorów Polski).

Odzyskanie niepodległości Pomorza w 1920 roku oznaczało dla Luzina i okolic wolność i przynależność do państwa polskiego. Granica polsko – niemiecka przebiegała w Strzebielinie. Między Paraszynem, Porzeczem, a Tępczem (należącym do Polski) granicę wytyczała rzeka Łeba.

W czasie II wojny światowej przez Luzino przechodził tzw. „Marsz Śmierci” czyli droga ewakuacji więźniów obozu koncentracyjnego Stutthof. Śladem po ich pobycie została mogiła 12 więźniów na miejscowym cmentarzu.

Wydarzenie to upamiętniają: płaskorzeźba znajdująca się w kościele parafialnym św. Wawrzyńca, tablice informacyjne na Szkole Podstawowej im. L. Bądkowskiego i obelisk na placu św.Józefa oraz kapliczka przydrożna ufundowana przez Stutthowiaków przy ul.Robakowskiej – „za dar życia i zorganizowaną ucieczkę więźniów”.

źródło: https://samorzad.gov.pl/web/gmina-luzino/