Obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 roku. W Wejherowie uczczono pamięć pomordowanych

Całodniowe wydarzenie rozpoczęło się od złożenia kwiatów na grobach nr 1 i 2 w Lasach Piaśnickich. Następnie podczas uroczystej mszy świętej w kościele pw. Chrystusa Króla i bł. Siostry Alicji Kotowskiej w Wejherowie pomodlono się w intencji ofiar niemieckiej zbrodni pomorskiej 1939 roku.

Główne uroczystości miały miejsce przed siedzibą Muzeum Piaśnickiego w Wejherowie. W trakcie wydarzenia dyrektor muzeum Teresa Patsidis przypomniała, że jesienią 1939 r., po wkroczeniu okupanta niemieckiego, następowały masowe aresztowania oraz uwięzienia osób znacznych i elit.

- Ludzie ci byli liderami, czy to w sferze zawodowej, społecznej, czy choćby życia politycznego. Osoby te pracowały dla Rzeczypospolitej. Pracowały też nad krzewieniem polskości i Pomorza. Okupant niemiecki chciał nasz naród zniszczyć, ale najpierw postanowił wytrzebić polskie elity. Eksterminacja rozpoczęła się od aresztowań, poprzez przygotowane wcześniej listy proskrypcyjne, przygotowywane w dużej części z donosów niemieckiej mniejszości, zamieszkującej nasze tereny - mówiła Teresa Patsidis, dyrektor Muzeum Piaśnickiego w Wejherowie.

Patsidis zwróciła też uwagę, że w tamtym okresie na Pomorzu w ponad 400 miejscach kaźni następowały masowe rozstrzeliwania. Zginęło wówczas około 30 tys. osób.

- Dlatego krzewiąc pamięć Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej, zamordowanych m. in. w Piaśnicy, Szpęgawsku, Mniszku, Barbarce, Fordonie bydgoskim, Chojnicach, lasach kaliskich i w wielu setkach innych miejscowościach, czcimy dzisiaj pamięć tych ludzi – dodała dyrektor Muzeum Piaśnickiego w Wejherowie.

Podczas wydarzenia obecna też była Anna Fotyga, poseł do Parlamentu Europejskiego. W rozmowie z Dziennikiem Bałtyckim, podkreśliła, że wrzesień i październik to wyjątkowy i ważny okres na Pomorzu. Poseł nie kryła zadowolenia z decyzji podjętej przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w styczniu 2023 r, kiedy to zatwierdzono uchwałę mówiącą o tym, że 2. października będzie Narodowym Dniem Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939.

- Po raz pierwszy dzięki jednomyślnej decyzji Sejmu RP, obchodzimy 2. października jako święto upamiętniające wszystkie ofiary zbrodni pomorskiej. To oczywiście nie zmniejsza naszego zaangażowania oraz przeżyć, które od bardzo wielu lat przecież towarzyszą uroczystościom, czy to w Piaśnicy w pierwszą niedzielę października, czy w Lesie Szpęgawskim w ostatnią niedzielę września - mówiła Anna Fotyga. - Natomiast to dzisiejsze święto upamiętnia też tych wszystkich, którzy nie są do tej pory znani, spopularyzowani, czy zewidencjonowani, a którzy spoczywają gdzieś w anonimowych mogiłach, m.in. w Lasach Szpęgawskich i okolicach Kościerzyny. To są obszary, w których różnego typu jednostki niemieckie i hitlerowskie we wrześniu i październiku popełniały Zbrodnię Pomorską, a Pomorze spłynęło krwią. To była po prostu hekatomba. Działy się straszne rzeczy i należy to upamiętnić – podkreśliła.

Uroczystości zwieńczył koncert ku czci ofiar niemieckiej zbrodni pomorskiej 1939 roku w kościele NMP Królowej Polski w Wejherowie. Hasłem przewodnim koncertu było: „Pamiętamy, by czas nie zaćmił i w niepamięć nie obrócił”, a wykonawcami: Orkiestra Filharmonii Narodowej w Warszawie pod batutą Andrzeja Borejki oraz Izabela Matuła (sopran).

Przypomnijmy, że 1 września 1939 roku po napaści Niemiec na Polskę, pierwszym celem okupanta była z góry zaplanowana likwidacja Polaków czynnie zaangażowanych w budowanie fundamentów II Rzeczypospolitej. Nastąpiły masowe aresztowania polskich patriotów na podstawie wcześniej przygotowanych list proskrypcyjnych, powstałych m.in. z donosów mniejszości niemieckiej, a następnie wywózki osób aresztowanych do miejsc straceń.

Największa intensyfikacja niemieckich masowych egzekucji nastąpiła na Pomorzu Gdańskim, gdzie ludność polska zaraz na początku wojny zaznała niemieckiego piekła okupacji. W wyniku operacji „Tannenberg”, „Säuberungsaktion” i „Intelligenzaktion” jesienią 1939 roku do wiosny 1940 roku na Pomorzu Niemcy zamordowali około 30 tysięcy osób, w ponad 400 staranie wybranych miejscach kaźni.

Do największych pomorskich miejsc zbrodni należały: Piaśnica koło Wejherowa, Szpęgawsk koło Starogardu Gdańskiego, Lasy Kaliskie obok Kartuz, Skarszewy, Mniszek koło Świecia nad Wisłą, Igły w Chojnicach, Rudzki Most koło Tucholi, Karolewo i Radzim koło Sępólna Krajeńskiego, Paterek koło Nakła nad Notecią, Tryszczyn i fordońska Dolina Śmierci koło Bydgoszczy, Barbarka koło Torunia, Klamry koło Chełmna, Łopatki koło Wąbrzeźna oraz Skrwilno koło Rypina.

13 stycznia 2023 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjął uchwałę upamiętniającą ofiary niemieckiej zbrodni pomorskiej 1939 roku, ustanawiając dzień 2 października Narodowym Dniem Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 roku.