W 2023 roku ojcowie w Polsce zyskali prawo do przysługujących tylko im urlopów rodzicielskich i opiekuńczych. Jak wynika z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, od końca kwietnia 2023 roku z prawa tego skorzystało 19 tys. ojców, czyli 7 proc. uprawnionych, a tylko od stycznia do maja 2024 – 16,2 tys., już ponad 15 proc. uprawnionych. Te dane pokazują dynamicznie rosnące zainteresowanie równościowym rozwiązaniem w naszym, postrzeganym jako konserwatywne w sprawach rodziny, społeczeństwie.
Raport „Partnerstwo w domu, w pracy, w społeczeństwie”
Na zlecenie firmy prowadzącej serwis ogłoszeń internetowych niedawno przeprowadzono badanie opinii publicznej mające na celu uzyskanie informacji na temat postaw, opinii oraz stosunku Polaków do kwestii związanych ze współdzieleniem opieki nad dziećmi. Na podstawie otrzymanych wyników, we współpracy z fundacją Share The Care, opracowany został raport stanowiący próbę odpowiedzi na pytania:
- Czy obecnie obowiązujące przepisy rozwiążą problemy współczesnych rodziców i zwiększą szanse kobiet na rynku pracy?
- Kto zdaniem Polaków odnosi najwięcej korzyści ze współdzielenia opieki nad dziećmi i czy dyrektywa „work-life balance” pomoże zmniejszyć wymiar „kary za macierzyństwo”?
- Jakie role przypisują Polacy kobietom i mężczyznom w związku?
W 2023 roku, w wyniku implementacji dyrektywy Unii Europejskiej mającej poprawić tzw. „work-life balance” (równowagę między pracą a innymi aktywnościami życiowymi), znowelizowano kodeks pracy. Na mocy nowych przepisów, obowiązujących od 26 kwietnia 2023 roku, mężczyźni uzyskali prawa do urlopów, które sprzyjać miały ich większemu zaangażowaniu w opiekę nad dziećmi. Mowa o 9 tygodniach urlopu rodzicielskiego tylko dla ojców.
Kodeks pracy po nowelizacji: Tata na urlopie
W ubiegłym roku przez 7 miesięcy od nowelizacji kodeksu z prawa tego skorzystało 7 proc. ojców. W pierwszych pięciu miesiącach 2024 r. było to już 15 proc. uprawnionych mężczyzn. Chociaż trend jest wzrostowy, to można się było spodziewać, że ojcowie chętniej będą korzystali z przysługujących im praw. Jak wynika z badania zrealizowanego przez agencję Minds&Roses, beneficjentami współdzielenia opieki są dziecko, rodzice, pracodawca, ale też całe społeczeństwo. Ilustrują to wyniki zaprezentowane w raporcie.
69 proc. ankietowanych jest zdania, że współdzielenie opieki nad małym dzieckiem umożliwia matkom rozwój zawodowy, co może mieć istotny wpływ na zmniejszenie „kary za macierzyństwo”. Ankietowani uważają również, że włączanie ojców w opiekę to krok w kierunku nowoczesnego, opartego na partnerstwie, modelu rodziny, czy związku. Ponad 73 proc. badanych wskazuje, że ojciec na urlopie gwarantuje równiejszy podział obowiązków domowych.
- Urlop rodzicielski, podczas którego tata zajmuje się dzieckiem samodzielnie bez mamy, to czas, w którym ma on szansę na zwiększenie swoich kompetencji rodzicielskich. A to przekłada się na jego pewność siebie w obszarze zajmowania się dzieckiem. Korzyści dla dzieci z tytułu zaangażowania obojga rodziców są dobrze zbadane i jednoznaczne. Inne badania wskazują też, że na tej relacji zyskują mężczyźni. To nie tylko zaspokaja ich potrzeby psychologiczne, ale również przyczynia się do ich satysfakcji – mówi Sylwia Ziemacka z fundacji Share the Care.
Deklaracje a rzeczywistość: relacje partnerskie, ale poglądy konserwatywne
Budowanie relacji opartych na zasadach partnerskich wymaga podejścia uwzględniającego potrzeby, oczekiwania, ambicje i aspiracje każdej ze stron. Jak wynika z raportu, równie istotne jest jednak przywiązanie do tradycji.
Na pytanie o to, jaki model związku ankietowani uznają za najlepszy, zdecydowana większość (76 proc.) odpowiedziała, że taki, w którym partnerzy wykonują pracę zawodową i równo dzielą się obowiązkami domowymi. Kiedy jednak ci sami ankietowani zostali zapytani o to, jakie role powinni pełnić mężczyźni - 72 proc. badanych wskazało, że powinni oni przede wszystkim być wsparciem psychicznym dla żony czy partnerki oraz dbać o bezpieczeństwo finansowe rodziny. Kobiety zaś powinny opiekować się dziećmi (65 proc.), dbać o ich rozwój psychiczny i fizyczny (60 proc.) oraz troszczyć się o porządek w domu (55 proc.).
Dane te pokazują, że mimo deklaracji partnerstwa, przywiązanie do tradycyjnego podziału ról jest w nas bardzo mocno zakorzenione. To przywiązanie do tradycji może być jedną z barier, która powstrzymuje ojców przed podjęciem decyzji o skorzystaniu z prawa do urlopu rodzicielskiego.
Nowelizacja kodeksu pracy to dopiero początek
Wprowadzenie dyrektywy UE „work-life balance” służyć ma wspieraniu rodziców, a tym samym wpłynąć na poprawę sytuacji na rynku pracy. Potrzebne są jednak dalsze zmiany. Najistotniejszą z nich będzie likwidacja różnic między wynagrodzeniem kobiet i mężczyzn, która według Ministerstwa Rodziny Pracy i Polityki wynosiła średnio 4,8 proc. na niekorzyść kobiet (w sektorze prywatnym aż 12,9 proc.). Znaczący udział w procesie tych zmian mają również firmy. Już teraz te z nich, które podjęły odpowiednie kroki i wypracowały skuteczne strategie dbania o swoich pracowników, osiągają lepsze wyniki biznesowe.
O raporcie „Partnerstwo w domu, w pracy, w społeczeństwie”
Ankieta została przeprowadzona przez firmę badawczą Minds&Roses na zlecenie serwisu ogłoszeń internetowych OLX. Wyniki zostały opracowane w postaci raportu „Partnerstwo w domu, w pracy, w społeczeństwie” przy współpracy fundacji Share the Care promującej podział urlopów rodzicielskich i partnerski model rodziny. Fundacja była zaangażowana jako strona społeczna w implementację dyrektywy „work-life balance” w Polsce. Wspiera pracodawców we wdrażaniu rozwiązań budujących równość rodzicielską w organizacji oraz prowadzi działania edukacyjne dla rodziców.
Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź "Dziennik Bałtycki" codziennie. Obserwuj dziennikbaltycki.pl!
Kobiety w ukraińskiej armii
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
